Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας είχαν τη χρονική πολυτέλεια, τις αλλαγές να τις υποστούν μέσα στη διάρκεια αρκετών αιώνων, ώστε να τις προετοιμάσουν και να τις αφομοιώσουν ομαλά (ανακαλύψεις, εφευρέσεις, θρησκευτική μεταρρύθμιση, διαφωτισμός, αναγέννηση, γαλλική επανάσταση, ναπολεόντιοι πόλεμοι, βιομηχανική επανάσταση, κ. λπ). Εμείς αποτύχαμε να προσαρμοστούμε ομαλά διότι καθυστερήσαμε κατά τους 4-5 αιώνες σκλαβιάς στους Τούρκους, τους μετέπειτα πολέμους και τις ενδιάμεσες πολιτικές αναταραχές και τις εξωτερικές επιβουλές (λατινικές, βαυαρικές, κ. ά). Έτσι έπρεπε όλες τις απαιτούμενες για την εξέλιξή μας αλλαγές να τις περάσουμε σύντομα, ξαφνικά, βίαια ή και εκβιαστικά, χωρίς όμως να διαθέτουμε την κατάλληλη για την περίπτωσή μας πολιτική ηγεσία, που θα μας καθοδηγούσε ανάλογα (π. χ μέσω θεσμών όπως η παιδεία) και συνεπώς θα μας καθιστούσε ώριμο λαό με την απαιτούμενη νοοτροπία, απαλείφοντας ανατολίτικα κατάλοιπα (π. χ μικροϊδιοκτησία στην γη και στις επιχειρήσεις, προσοδοκρατία, καιροσκοπισμό).
Κατά τα τελευταία 100 χρόνια με τις εθνικές καταστροφές, τους πολέμους και τον εμφύλιο, αναγκαστήκαμε βίαια να εκδιωχθούμε και να ξεριζωθούμε από τις εστίες μας, να εγκαταλείψουμε τα καμένα χωριά μας και να έλθουμε στις πόλεις. Κανένας δεν μας απέτρεψε από τα να φέρουμε μαζί μας και τη νοοτροπία του χωριού μας. Έτσι για παράδειγμα, ο ξεριζωμένος μικρασιάτης έφερνε μαζί του και τα έθιμά του, ενώ ο χωριάτης «έσερνε» μαζί του και τη νοοτροπία του. Στο χωριό ήμασταν όλοι γνωστοί και αλληλοϋποστηριζόμασταν και κατ΄ επέκταση στην πόλη ψάχναμε για γνωστούς να μας εξυπηρετήσουν στα πολιτικά γραφεία και στις δημόσιες υπηρεσίες.
Τις δεκαετίες του ΄50, του ΄60 και του ΄70 έπρεπε να ανασυγκροτήσουμε τις δομές του κράτους, αλλά ήμασταν ανέτοιμοι να δεχτούμε τη σχετική βοήθεια (αμερικανική, κοινοτική βοήθεια) και να την αξιοποιήσουμε, τη στιγμή που δεν διαθέταμε ανάλογη οργάνωση και σταθερό πολιτικό σύστημα. Για παράδειγμα το ΄67 με βίαιο τρόπο καταλύθηκαν τα πολιτικά και ατομικά μας δικαιώματα. Το ΄74 με ξαφνικό τρόπο μας επιβλήθηκε ο «εκδημοκρατισμός» μας. Τι αντίθεση μέσα σε λίγα χρόνια! Πώς να τα χωνέψουμε;
Τη δεκαετία του ΄80 μας εντάξανε στην Ευρώπη χωρίς να μας έχουν μάθει να “κολυμπάμε”. Το ΄81 μας αλλάξανε "εδώ και τώρα" και μας φέρανε στην εξουσία ("ο λαός στην εξουσία"). Μας δώσανε άφθονο χρήμα από τις κοινοτικές επιδοτήσεις και εμείς όντως απροετοίμαστοι να το διαχειριστούμε, πάθαμε αυτό που παθαίνει αυτός που κερδίζει το λαχείο: χάσαμε τα λογικά μας αφού γίναμε ξαφνικά πλούσιοι.
Τη δεκαετία του ΄90, όντως ζαλισμένοι από το άρωμα του νεοπλουτισμού και αμελώντας ότι “τα αγαθά κόποις κτώνται”, επιδιώξαμε την ευρωπαϊκή μας ενοποίηση μέσω του εύκολου δρόμου: τη δημιουργική λογιστική.
Την επόμενη δεκαετία του 2000, μεθυσμένοι από την επιτυχία της πλήρης ένταξή μας στην ευρωπαϊκή οικογένεια θεωρήσαμε ότι έπρεπε να απολαύσουμε τα πλεονεκτήματα της συντροφιάς τους, καθώς και τα καταναλωτικά πλεονεκτήματα της παγκοσμιοποίησης και του εκσυγχρονισμού μας με δανεικά. Πάλι τότε, κανένας δεν θέλησε να μας προετοιμάσει κατάλληλα, μέχρι που φτάσαμε στο αδιέξοδο του σήμερα.
Σήμερα πλέον, με ξαφνικό και βίαιο τρόπο αναλαμβάνει η τρόικα να μας επαναφέρει «στο σωστό δρόμο» με τις ανάλογες μεταρρυθμίσεις. Βρισκόμαστε στο χείλος του γκρεμού και αναγκάζονται να μας θέσουν το εκβιαστικό δίλλημα ¨αλλάζουμε ή βουλιάζουμε¨. Συνεπώς και πάλι βρισκόμαστε σε σύγχυση και αντιδράμε όπως αυτός που δεν είναι προετοιμασμένος και φοβάται το καινούργιο, που τώρα πλέον δεν είναι προσωρινά ευχάριστο αλλά δυσάρεστο.
Ένας λαός που αλλάζει ξαφνικά και βίαια, χωρίς σχεδιασμό και προετοιμασία, μην περιμένουμε να έχει αποκτήσει σωστή νοοτροπία.
του Κώστα Στούπα
http://www.capital.gr/stoupas/Article.aspx?id=1105133
.jpg.webp)
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου