του Γιώργου Περάκη
Θα ήθελα εξαρχής να δηλώσω ότι τα παρακάτω είναι προσωπικές μου απόψεις και κατανοήσεις μιας και οι πολιτικές κατευθύνσεις μπορούν να ερμηνευτούν με διάφορους τρόπους. Ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιείται – λανθασμένα κατά την γνώμη μου - ο όρος «φιλελεύθερος» στην εποχή μας, επεκτείνεται από τον δεξιό στην χώρα μας, ως στον σοσιαλδημοκράτη στις ΗΠΑ.
Ως αθεράπευτα ρομαντικός, ορίζω τον φιλελευθερισμό, με την κλασική του έννοια, τις ισχυρές ιδέες περί ατομικών ελευθεριών που απορρέουν από τον Διαφωτισμό του 18ου αιώνα, τους μεταρρυθμιστές του 19ου αιώνα, αναμειγνύονται με τους συντηρητικούς και προοδευτικούς του 20ού αιώνα και ξαναεμφανίζονται με την αρχική τους μορφή τον 21ο αιώνα.
Είναι συχνό φαινόμενο όταν δηλώνω φιλελεύθερος, αυτομάτως να θεωρούμαι δεξιός. Προκαλεί τρομερή έκπληξη όταν απαντάω ότι νιώθω πιο κοντά στις αξίες της αριστεράς παρά της δεξιάς. Εγώ έγινα φιλελεύθερος από ευαισθησία και αγάπη στον συνάνθρωπό μου, όχι διαβάζοντας τις Financial Times περιμένοντας τις μετοχές μου να ανέβουν. Παραθέτω λοιπόν τέσσερα επιχειρήματα γιατί ο φιλελευθερισμός δεν ανήκει στην δεξιά κατεύθυνση.
Μα οι δεξιοί είναι υπέρ της ιδιωτικής οικονομίας; Δεν με ικανοποιεί να είναι μια οικονομία μόνο ιδιωτική, αλλά πραγματικά ελεύθερη, προσβάσιμη, αξιοκρατική και υπεύθυνη. Οι ύποπτες σχέσεις κράτους με τράπεζες και πολυεθνικές, σχεδιάζοντας και κατευθύνοντας τον πλούτο προς όσους έχουν γνώση των κινήσεων, δεν συνάδει με φιλελεύθερες πρακτικές. Ένας δέξιος μπορεί να είναι pro-business αλλά ένας φιλελεύθερος είναι πιο pro-market. Ο πρώτος θα χρησιμοποιήσει την επιρροή του για να παραμείνουν τα μέσα παραγωγής και δημιουργίας πλούτου ως έχουν, ενώ ο δεύτερος θέλει την αγορά να απορυθμίζεται για μια καλύτερη αναδιανομή του πλούτου στον πολίτη, όπως ακριβώς οραματίστηκε τον καπιταλισμό ο Αδάμ Σμιθ. Χωρίς την βρόμικη σχέση κράτους και παραγωγικού τομέα.
Στις παρυφές του εθνικισμού. Η εμμονή της δεξιάς με την εθνική συνείδηση δεν συνάδει με τις αρχές του φιλελευθερισμού. Ο φιλελευθερισμός μιλάει σε ανοικτές κοινωνίες, που μέσω της ανταλλαγής ειδών και ιδεών, εξελίσσονται, προοδεύουν και καταργούν σύνορα και τείχη. Οι εθνικές κυβερνήσεις καταλήγουν συχνά σε πόλεμο ενώ οι φιλελεύθερες σε ειρήνη. Ο φιλελεύθερος μπορεί να είναι συγχρόνως πατριώτης, αλλά ένας πατριώτης που αγαπάει την πατρίδα του χωρίς να μισεί τις άλλες. Η ακραία δεξιά, που καλλιεργεί τον εθνικισμό, καταργεί κάθε ιδέα του φιλελευθερισμού. Ο φιλελεύθερος δεν βλέπει φυλές και εθνικότητες, αλλά ικανότητες και δυνατότητες στον κάθε άνθρωπο. Ο εθνικιστής απλά μισεί όποιον δεν ανήκει στην φυλή του, έτσι απλά και αόριστα.
Απέναντι από την διαφορετικότητα. Η δεξιά συντηρεί την εικόνα του πετυχημένου οικογενειάρχη, πιστό στις παραδόσεις της χώρας που γεννήθηκε και άσπιλο από τις κοινωνικές ποικιλομορφίες. Ο φιλελεύθερος δεν νοιάζεται άμα ο γείτονας του είναι οικογενειάρχης, αλλόθρησκος, ομοφυλόφιλος, σαδομαζοχιστής, γιάπης, πάνκερ, κτλ, αρκεί να μην θέλει το κακό του ή να περιορίζει τις ατομικές του ελευθερίες. Έτσι αναπτύσσεται η ανεκτικότητα που επιτρέπει μια πολύχρωμη κοινωνία να ακμάσει όπου όλοι σέβονται την διαφορετικότητα του αλλωνού και κρίνεται καθαρά από τις πράξεις των μελών της.
Δεξιά και η άρρωστη σχέση θρησκείας-πολιτικής. Παρατηρείται ότι η πολιτική της δεξιάς επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τον κλήρο. Οι συντηρητικές απόψεις των δεξιών γενικά συνάδουν με αυτές των θρησκευτικών ομάδων, με αποτέλεσμα να απολαμβάνει η εκκλησία δικαιώματα, κυρίως οικονομικά, και να παρεμβαίνει στην λειτουργία του κράτος. Ο φιλελευθερισμός σέβεται το δικαίωμα στο θρησκεύειν – και στο μη-θρησκεύειν - αλλά ως προσωπικό θέμα του κάθε ατόμου και όχι θεσμός της πολιτείας.
http://www.o-klooun.com/politiki/fileleftherismo-efxaristos-deksia-oxi-efxaristo
Ως αθεράπευτα ρομαντικός, ορίζω τον φιλελευθερισμό, με την κλασική του έννοια, τις ισχυρές ιδέες περί ατομικών ελευθεριών που απορρέουν από τον Διαφωτισμό του 18ου αιώνα, τους μεταρρυθμιστές του 19ου αιώνα, αναμειγνύονται με τους συντηρητικούς και προοδευτικούς του 20ού αιώνα και ξαναεμφανίζονται με την αρχική τους μορφή τον 21ο αιώνα.
Είναι συχνό φαινόμενο όταν δηλώνω φιλελεύθερος, αυτομάτως να θεωρούμαι δεξιός. Προκαλεί τρομερή έκπληξη όταν απαντάω ότι νιώθω πιο κοντά στις αξίες της αριστεράς παρά της δεξιάς. Εγώ έγινα φιλελεύθερος από ευαισθησία και αγάπη στον συνάνθρωπό μου, όχι διαβάζοντας τις Financial Times περιμένοντας τις μετοχές μου να ανέβουν. Παραθέτω λοιπόν τέσσερα επιχειρήματα γιατί ο φιλελευθερισμός δεν ανήκει στην δεξιά κατεύθυνση.
Μα οι δεξιοί είναι υπέρ της ιδιωτικής οικονομίας; Δεν με ικανοποιεί να είναι μια οικονομία μόνο ιδιωτική, αλλά πραγματικά ελεύθερη, προσβάσιμη, αξιοκρατική και υπεύθυνη. Οι ύποπτες σχέσεις κράτους με τράπεζες και πολυεθνικές, σχεδιάζοντας και κατευθύνοντας τον πλούτο προς όσους έχουν γνώση των κινήσεων, δεν συνάδει με φιλελεύθερες πρακτικές. Ένας δέξιος μπορεί να είναι pro-business αλλά ένας φιλελεύθερος είναι πιο pro-market. Ο πρώτος θα χρησιμοποιήσει την επιρροή του για να παραμείνουν τα μέσα παραγωγής και δημιουργίας πλούτου ως έχουν, ενώ ο δεύτερος θέλει την αγορά να απορυθμίζεται για μια καλύτερη αναδιανομή του πλούτου στον πολίτη, όπως ακριβώς οραματίστηκε τον καπιταλισμό ο Αδάμ Σμιθ. Χωρίς την βρόμικη σχέση κράτους και παραγωγικού τομέα.
Στις παρυφές του εθνικισμού. Η εμμονή της δεξιάς με την εθνική συνείδηση δεν συνάδει με τις αρχές του φιλελευθερισμού. Ο φιλελευθερισμός μιλάει σε ανοικτές κοινωνίες, που μέσω της ανταλλαγής ειδών και ιδεών, εξελίσσονται, προοδεύουν και καταργούν σύνορα και τείχη. Οι εθνικές κυβερνήσεις καταλήγουν συχνά σε πόλεμο ενώ οι φιλελεύθερες σε ειρήνη. Ο φιλελεύθερος μπορεί να είναι συγχρόνως πατριώτης, αλλά ένας πατριώτης που αγαπάει την πατρίδα του χωρίς να μισεί τις άλλες. Η ακραία δεξιά, που καλλιεργεί τον εθνικισμό, καταργεί κάθε ιδέα του φιλελευθερισμού. Ο φιλελεύθερος δεν βλέπει φυλές και εθνικότητες, αλλά ικανότητες και δυνατότητες στον κάθε άνθρωπο. Ο εθνικιστής απλά μισεί όποιον δεν ανήκει στην φυλή του, έτσι απλά και αόριστα.
Απέναντι από την διαφορετικότητα. Η δεξιά συντηρεί την εικόνα του πετυχημένου οικογενειάρχη, πιστό στις παραδόσεις της χώρας που γεννήθηκε και άσπιλο από τις κοινωνικές ποικιλομορφίες. Ο φιλελεύθερος δεν νοιάζεται άμα ο γείτονας του είναι οικογενειάρχης, αλλόθρησκος, ομοφυλόφιλος, σαδομαζοχιστής, γιάπης, πάνκερ, κτλ, αρκεί να μην θέλει το κακό του ή να περιορίζει τις ατομικές του ελευθερίες. Έτσι αναπτύσσεται η ανεκτικότητα που επιτρέπει μια πολύχρωμη κοινωνία να ακμάσει όπου όλοι σέβονται την διαφορετικότητα του αλλωνού και κρίνεται καθαρά από τις πράξεις των μελών της.
Δεξιά και η άρρωστη σχέση θρησκείας-πολιτικής. Παρατηρείται ότι η πολιτική της δεξιάς επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τον κλήρο. Οι συντηρητικές απόψεις των δεξιών γενικά συνάδουν με αυτές των θρησκευτικών ομάδων, με αποτέλεσμα να απολαμβάνει η εκκλησία δικαιώματα, κυρίως οικονομικά, και να παρεμβαίνει στην λειτουργία του κράτος. Ο φιλελευθερισμός σέβεται το δικαίωμα στο θρησκεύειν – και στο μη-θρησκεύειν - αλλά ως προσωπικό θέμα του κάθε ατόμου και όχι θεσμός της πολιτείας.
http://www.o-klooun.com/politiki/fileleftherismo-efxaristos-deksia-oxi-efxaristo
.jpg.webp)
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου