Πολεμικές αποζημιώσεις και τα σπίρτα της ιστορίας

Από το http://gorgogol.org/

Γυρίζοντας σπίτι χθες τη νύχτα, έτυχε να ακούσω στο ταξί μια από αυτές τις μεταμεσονύκτιες ραδιοφωνικές εκπομπές, όπου η αδιάκοπη ροή ειδήσεων για τα σκορ των ανά τον κόσμο ποδοσφαιρικών αναμετρήσεων διανθίζονται με τηλεφωνικές πολιτικές παρεμβάσεις ακροατών που συνήθως περιλαμβάνουν τα πάντα από παράπονα και παραινέσεις προς υπουργούς ως παρατηρήσεις σε θέματα μεταγραφών προς προπονητές ποδοσφαιρικών ομάδων τρίτης κατηγορίας εξωτικών χωρών. Άκουσα τις παρεμβάσεις-παραληρήματα των ακροατών με μεγάλο ενδιαφέρον, παρά το φορτίο της κοπιαστικής μέρας που προηγήθηκε. Όλοι επαινούσαν την κυβέρνηση για την, γι’ αυτούς παλικαρίσια, λεβέντικη, ήτοι κοινώς κουτσαβάκικη, στάση της κυβέρησης. Δύο από αυτούς μίλησαν με γνήσια έξαψη―τέτοια που προσωπικά δεν νομίζω πως είμαι ικανός να νιώσω παρά μόνο σε τετ-α-τετ με μια επαρκώς ελαφρά ενδεδυμένη γοητευτική γυναίκα―για την ένταξη των πολεμικών αποζημιώσεων στην διαπραγματευτική ατζέντα. «Η Γερμανία πρέπει να πληρώσει» διατείνονταν με πάθος, επικαλούμενοι σουρεαλιστικές εικασίες όπως «αν δεν το κάνει αργά η φτωχοποίηση (sic) της Ελλάδας θα επεκταθεί και προς βορρά», ή προτείνοντας συνομωσιολογικές ερμηνείες συνθηκών, και ανεκδοτολογικά στιγμιότυπα από μυστικές συνομιλίες ηγετών. 

Ήταν αναμενόμενο πως το μεγαλορρήμον εθνικολαϊκιστικό αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ θα έβρισκε ένθερμους οπαδούς και ευήκοα ώτα. Οι άνθρωποι έχουμε όλοι τη τάση να θεωρούμε αληθές ό,τι επιβεβαιώνει τις πεποιθήσεις μας και ό,τι μας βοηθά να φιλοτεχνήσουμε μια ωραία εικόνα για τον ατομικό ή το συλλογικό μας εαυτό―για τους νεοέλληνες περιέργως, το ωραίο περιλαμβάνει τις έννοιες του φτωχού, αδικημένου, κατατρεγμένου κλπ.―, αλλά κάποιοι δείχνουν περισσότερο ζήλο στο να αποφεύγουν να δουν τα στοιχεία που διαψεύδουν αυτές τις πεποιθήσεις, και φανερώνουν τα ψεγάδια στην εικόνα. Πώς αλλιώς θα μπορούσε να εξηγήσει κανείς πως οι περισσότεροι αγνοούν πως τo θέμα των αποζημιώσεων έχει κλείσει οριστικά πια με τη συνθήκη των δύο Γερμανιών με τους συμμάχους το 1990 και την ενοποίηση της Γερμανίας; Ωραία, θα πει κανείς, πόσο κακό είναι να ταΐζει ο πρωθυπουργός τον εθνικιστικό ναρκισσισμό των νεοελλήνων; Πολλοί το έχουν κάνει πριν από αυτόν. Όντως, δεν βαραίνει μόνο αυτόν η ευθύνη, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως απαλλάσσεται από αυτή. Δεν πρόκειται εξάλλου για μια ανέξοδη επιχείρηση εξαπάτησης των αφελών, αλλά έναν πολιτικό τυχοδιωκτικσμό ζημιογόνο για την Ελλάδα. Όπως εύστοχα έγραψε η Liberation «ο Τσίπρας παίζει με τα σπίρτα της Ιστορίας» καθώς έχοντας στα χέρια του την καυτή πατάτα της διακυβέρνησης υπό δυσμενείς συνθήκες, επιλέγει απερίσκεπτα να παίξει το χαρτί της θυματοποίησης. Αψηφά τα διδάγματα της Συνθήκης των Βερσαλλιών, και δείχνει να περιφρονεί τις ιστορικές υπερβάσεις που έλαβαν χώρα στην ήπειρο μεταπολεμικά: η Ευρώπη απέρριψε τη διαιώνιση των εχθροτήτων και επαναθεμελιώθηκε στο πνεύμα συνεργασίας, ένα πρότζεκτ ασύλληπτων διαστάσεων για την υλοποίηση του οποίου χρειάστηκαν πολυετείς και εργώδεις προσπάθειες, γενναίοι συμβιβασμοί και θυσίες απ’ όλους. Η συμφωνία του Λονδίνου, η Χάρτα του Παρισιού, η επανένωση των Γερμανιών, όλα αυτά, δεν θα μπορούσαν να είναι εφικτά αν η μνήμη της φρίκης του πολέμου γινόταν προϊόν εκμετάλλευσης από δημαγωγούς και όχι πηγή έμπνευσης για ένα πολιτικό όραμα που θα ξερίζωνε τη μνησικακία και θα την αντικαθιστούσε με την άμιλλα και την αλληλεγγύη. Πως μπορεί να πείσει λοιπόν ο Αλ. Τσίπρας ότι αποτελεί μέρος αυτού του οράματος και για την γνησιότητα της πρόθεσής του να το αναμορφώσει επί τα βελτίω και όχι επί τα χείρω, προτάσσοντας ως διαπραγματευτικό χαρτί τις πολεμικές αποζημιώσεις εβδομήντα χρόνια μετά τον πόλεμο και εικοσιπέντε μετά τη συμφωνία «δύο συν τέσσερα»;


http://gorgogol.org/polemikes-apozimioseis-kai-ta-spirta/